Creation 25/26 — FOR MATA, WITH LOVE
De moed van schoonheid
Lezing van een iconische figuur

In haar werk rond Mata Hari onderzoekt Pé Vermeersch de tragiek en complexiteit van een vrouw die haar eigen lichaam gebruikte als kracht, als taal, als mysterie – en mogelijk daardoor gedood en opgeofferd werd. De erotische kracht die Mata Hari belichaamde, was tegelijk haar macht én haar ondergang. Vermeersch benadert deze figuur niet als mythe of verleidster, maar als een belichaamd spanningsveld tussen vrijheid en verlangen. Hier wordt Mata Hari in de eerste plaats gezien als een boeiende danseres en een ‘mother of performing art’. Vermeersch werkt kenmerken uit haar optredens diepgaand uit. In die zin is de voorstelling een eerbetoon aan Mata Hari, niet als spionne of courtisane, maar als danseres.

Door zich bovendien in te leven in de lichamelijkheid van Mata Hari – niet als historische reconstructie, maar als innerlijke resonantie – stelt Vermeersch de vraag: wat betekent het om als vrouw je lichaam te belichamen in een wereld die het wil bezitten, definiëren of veroordelen?

In dat kader krijgt de erotische dimensie van haar werk een uitgesproken politiek karakter. Niet omdat het lichaam zich toont om te verleiden, maar omdat het zich onafhankelijk toont in zijn eigen zintuiglijke kracht. Het lichaam wordt geen object, maar subject van intensiteit. Het weigert symbool te zijn van wat de buitenwereld erin wil lezen, en claimt de ruimte om te voelen, te bestaan en te verdwijnen.

In onze hedendaagse maatschappij worden precies dit soort lichamen – lichamen die voelen, weigeren, transformeren – nog steeds belaagd, geprojecteerd en gecontroleerd. Het is noodzakelijk dat deze lichamen worden bevrijd van de blik die hen inperkt, exotiseert of veroordeelt.

Waar Mata Hari’s lichaam mogelijk werd geofferd op het altaar van angst en verlangen, gebruikt Vermeersch de performance als ruimte om dat lichaam terug te eisen – niet als icoon, maar als ademend, tastend, autonoom organisme. In die keuze ligt een krachtig gebaar van verzet en herstel: een lichaam dat zich erotisch toont zonder zich over te geven aan de blik, dat voelt in plaats van poseert, dat zich aanwezig maakt door intensiteit en overgave, niet door representatie.